29 August 2012

Оросын виз

Аль 6-р сараас хойш бичих гээд хойшлуулаад байсан пост байгаа юм, өнөөдөр л нэг юм бичиж байгаад дутуу орхисноо гүйцээлээ.
ОХУ-ын виз авах гэж буй хүмүүст зөвөлгөө өгье. Толгойгоо гашилгалгүй оросын виз гаргана гэсэн зарлалтай жуулчны товчоонд ханд. 15$ илүү төлөх боловч цаг, нервээ сайн гамнана. Тоглоомчгүй.
Тус улсын манайд ажиллаж буй элчингийн консулын хэлтсийн ажлыг тодорхойлно уу гэж надаас хүсвэл би тэр дор нь "Гэрэл гэгээгүй хүнд суртал, новшийн харьцаа, зохион байгуулалт гэдэг зүйл огт байхгүй, товчхондоо (_|_)!" гэж түгдрэлгүй хэлэх болно. Асуудлуудыг тус бүрээр нь задлан авч үзье:
1. Орчин. Новшийн оросууд манай нийслэлийн яг төвд шорон гяндан шиг хашаа хийсэн байгаа. Яагаад Их Британи, Герман, Куба г.м. улсын элчингүүд даруухан байр савтай, хашаа саравч нь энгийн байхад ОХУ, АНУ хоёр дайнд бэлдэж буй мэтээр элчингээ тойруулж бэхлэлт барьдаг байна? Нийслэлийн зүгээс "Энэ хашаагаа болио!" гэж хэлэх хүн байхгүй гэж үү? Хуучин хашааг нь яахав тэсээд өнгөрөх байсан бол оросууд хэдэн жилийн өмнө төмөр листээр хашаагаа бүрэн битүүлж, дээгүүр нь өргөстэй тор татсан. Зөвхөн элчин нь ч биш, харъяалалд нь байдаг орос 14-р сургууль мөн адил шорон шиг болсон байна лэ. Бүх хаалга нь соронзон түгжээтэй, зузаан, хүнд төмрөөр хийгдсэн. 80-аад оны КГБ-ийн нууц бункерүүд ийм байсан байх гэсэн бодол өөрийн эрхгүй төрөх болно.
2. Зохион байгуулалт. Цаг авна гэсэн ойлголт энд байхгүй. Өглөө хаалга нээгдэхэд цүнх дүүрэн бичиг баримттай жуулчны товчооны нөхдүүд очергүй түрүүлж ороод алга болчихно. Хаахаас нь өмнө гарч ирвэл зол. Номер дугаарлаад, цаг өгөөд бусад элчин шиг ажиллаж болох уу? Болно. Гэвч тэр цаг иртэл удна да удна. Учир нь хойд хөршид хүнийг хэзээ ч хүн гэж үзэж байгаагүй, бусдыг хүндэлж өөрсдийгөө хүндлүүлж чаддаггүй, төрийн албан хаагчид нь нударга юм уу мөнгөнд автаж л хөдөлдөг гэмээр гажиг тогтолцоотой. Хүмүүсийг хүлээлгэж, очерлуулж байж санаа нь нэг амардаг, за тэгээд татгалзсан хариу хэлэхдээ туйлын дуртай, даргаасаа гөлөг болдог г.м. авахууштай сайхан зан чанар нэвт шингээстэй. Сэдвээс жаахан хазайж уржигдар өөрт тохиолдсон үйл явдлыг ярьж өгье: сайн найз орчуулагч хийгээд өгөөч, орос 14-ийн захиралтай нь уулзах гэсэн юм гэхээр нь хамт очлоо. Монголчууд олон байна шүү, цагдаагийн том офицер цолтон гэхэд л гурван хүн хашааны хаалга сахиастай. 12-с захирал хүмүүс хүлээж авна гэсэн хариу утсаар нь асууж мэдсэн улс хүлээгээд л байлаа, хүлээгээд л байлаа. 14 цаг өнгөрч байхад (2 цаг гаруй гадаа бүгд зогсож байгаа юм шүү дэ!) аз болж нэг багш гарч ирэхлээр нь хүмүүс асуулаа, яагаад оруулахгүй байгаа юм гэж. Тэгсэн багшийн хариулт: шинэ багш нар олноороо ирсэн, хуралдаж байгаад сая тарж байна, захирал хүн хүлээж авахгүй гэж. Жижүүрээс чинь асууж байгаад ирсэн шүү дэ гэж нэг нь хэлтэл энэ жижүүр л худлаа мэдээлэл тарааж дэ, учрыг нь олоод ирье гээд орсон, төд удалгүй хаалга нээгдсэн. Энд 2 тайлбар байж болно: эсвэл захирал баагий албаар монголчуудыг гадаанаа овооруулж новширсон, эсвэл жижүүр авгай утсаар цуурсан. Ямар ч тохиолдолд санаж яв: орос хүн хууль бус новширох юм бол албан тушаалаар дээр нь байгаа хүнтэй нь уулзаж тайлбар нэхэх хэрэгтэй. Яг арабуд шиг. Арабуудтай ам тохиролцоо хийсэн хүн тэнэг гэж мэдэх үү?
За энэ яахав, үндсэн сэдэвтээ шилжье. Манайхан консулын хэлтэс дотор яадаг вэ гэхлээр: арай түрүүлж орсон нь анкетаа бөглөөд сууж байх хооронд бөгөлчихсөн нэг нь дараалалд байраа эзэлдэг. Цаг дуусах гээд байхад урдуураа хүн оруулах сонирхол мэдээж хэнд ч төрөхгүй. Тэгээд л чи энд байсан, байгаагүй дээрээ тулна. Би ч гэсэн өөрийн урдуур хүн оруулахгүй гэж хэлж л байлаа. За тэгээд хаалга манаад л зогсоод байна шүү дэ, 3,14z гэж. Эх орондоо ингэж доромжлуулах ч гэж дэ, үхсэн баас, орост монголоос хэн тоож харлах билээ дэ, манай ГЯЯам шургуу хөөцөлдөөд визгүй болгочихож чаддаггүй л юм байх да гэсэн шүү юм бодоод л сууж байлаа.
3. Харьцаа. Консулын хэлтсийг бүрэн бүрэлдэхүүнээр нь татан буулгаж шинэ хүмүүс авах хэрэгтэй гэж үзэж байна. Олон жил өнгөрсөн ч энд ямарч өөрчлөлт гараагүй. Бидний явах цаг тулаад байдаг, шуудангаар миграционная служба-гаас ирэх ёстой баримт ирж амжихгүй нь тодорхой болсон байв. Оронд нь байгууллагаасаа албан тоот хийгээд очсон юм, цаг хугацаа ингэлээ тэглээ, харж үзэж ажилтанд виз олгоно уу гэсэн утгатай. Нэг урод шууд юу ч уншилгүй баримт дутуу байна гээд урдаас бичиг баримт шидэхлээр нь муухай дургуй хүрсэн. "Чи наадхаа эхэлж уншаадахдаа" гэсэн чинь "Та энд дуугаа өндөрсгөөд хэрэггүй, танд ОХУ виз олгохгүй гэдгээ албан ёсоор мэдэгдэж байна" гэж хуцсан. Би аль 2005 онд байна уу да, бас ийм байдалд ороод, шууд консултай нь уулзаад учираа тайлбарлаж байсан. Тэр үед консул нь доош утасдаад, татгалзсан нөхрийг толгой түрүүгүй (ажлаа хийвэл хийгээд чадахгүй бол зайлаарай чацга минь гэж) загнаад, асуудлыг газар дээр нь шийдэж өгсөн. Энэ удаад доод давхарт нэг даун суучихаад намайг дээш консулруу гаргаагүй юм. "Би асуудлыг чинь уламжилж өгье, таныг хүлээж авах эсэхийг эргээд мэдэгднэ" гэхээр нь би хэлэв "Чамайг консултай ярьж миний асуудлыг танилцуулна гэдэгт би эргэлзэж байна, чи жаахан байж байгаад надад татгалзсан хариу л хэлэх гээд байнаа да? Намайг зүгээр л оруулчих, би өөрөө консулаас татгалзсан хариу сонсоод гарч ирвэл гомдол алга" гэж. Дээш гадны хүн орох хориотой гэж солиорсоор байгаад гаргаагүй, яг миний таамагласан ёсоор жаахан байж байгаад консул тантай уулзахгүй гэж байна гэсээр гарч ирсэн. Тэгээд ёжлоод инээгээд байгаа байхгүй юу муу 3,14дарас! Би хажууд нь сайхан гэгч оросоор нь харааж аваад гарсан.
4. Байдлаас гарах арга зам. Элчин дээр манайханы 3-4 компаний танилцуулга бий. Эдгээр компаниудад хандах юм бол маргааш нь виз чинь бэлэн болно, баяр ёслол, амралт таарчихгүй бол шүү дэ. Манайхан хөөрхий 15$ дээр л ажилладаг. Харин элчингийнхэн визний хураамжийг иргэнээс кассандаа хүлээн авч баримт бичиж өгөлгүй зуучлагч хүнээс бөөн дүнгээр кэш хэлбэрээр хүлээж аваад, яаралтай визийг энгийнээр бүртгэж нэг хүний 120$-оос 60$-ыг цавчидаг нь илт харагддаг. Зүгээр асуудалгүй гаргаад өгчих визийг янз бүрийн шалтгаанаар буцааж, сунжруулж байгаад цагийг нь тулгаж, хүнийг нуман тулгуурт оруулж, компаниудын үүдийг татах хүртэл нь шахдаг бузар золигнууд байгаа юм.

Одоо төгсгөлд нь, өөрсдийн иргэд нь элчин яамдынхаа тухай юу гэж бодож явдаг жишээнээс: Лебедевийн сайт дээр бизнес-линч гэдэг булан бий. Түүн дээр нэр хэрэглэгч асууж:
Харин энэ хариулт нь:

3 comments:

  1. ОХУ - н виз гаргана. Утас 99197462

    ReplyDelete
  2. Үнэн л бичиж, харин тэр зарлал бол илүү шүү... дургүй хүргэчихлээ.

    ReplyDelete
  3. Үнэн л бичиж, харин тэр зарлал бол илүү шүү... дургүй хүргэчихлээ.

    ReplyDelete