02 April 2016

Эрүүл монгол хүнс

"Муу хүн идсэнээ" цувралаас.
Хүн мах идэж байх хэрэгтэй. Мацаг барьж тодорхой хугацаанд цагаан хоолтон болж болно (жишээ нь зун цагаар). Дан цагаан хоол хэрэглэх нь төдийлөн сайн биш: https://lenta.ru/news/2016/03/30/vegetariandiet/?t
Монгол хүн бол тэр тусмаа махчин байгальтай. Хөдөө мах идэхгүй амьдрах гээд үзэлдээ. Борц бол мах. Борц хорт хавдар үүсгэдэг гэдэг боловч би намар жаахан борц бэлдэж авахыг хичээдэг. Жаахан борц идлээ гээд ходоодны рак тусахгүй, энэ УБ-ын агаараас болж уушигны рак л тусах магадлал өндөр. Шорлог ч гэсэн эрүүл мэндэд тустай хоол биш. Тэглээ гээд шорлог хийхгүй байна гэж ч юу байхав, салхинд гарахдаа хийж л байгаа юм чинь.
Борцны хувьд - өөрийн даруухан хэрэгцээнд ганц хэц өлгөсөн юм. Сая хөдөөнөөс дүү бас жаахан борц илгээж. Хавар цагт борцтой хоол шиг сайхан зүйл ховор: борцтой лапша, цуйван, за тэгээд борцтой, шар будаатай банштай цай бол тасархай. Хавар хүн ер нь жаахан тамирддаг юм. Тиймээс витамин хэрэглэж байвал зүгээр. Эмийн сан алхаад хэдэн савалгаа витамин авчихаж болно. Мөн хүнсээс витамин нөхөлт хийж болно. Тухайлбал: цагаан сарын худалдааны үеэр энэ жил жимс хямд байсан. Уржинан жил кг нь 10 гаруй мянгатай байсан аньс энэ жил 6-тай буюу бараг 2 дахин хямд зарагдаж байлаа. Хэдэн кг-ыг хөлдөөгчид хийгээд мартах хэрэгтэй. Хэдэн дугуй хөлдүүс аарцтай. Аарц хямд боловч маш тустай идээ байгаа юм. Хавар аньс, аарц уух нь ханиаднаас сайн хамгаалдаг, тэр тусмаа хүүхдүүдийг. Мөн намар цагаар элбэг дэлбэг байдаг идээ цагааг дарах хэрэгтэй юм байна гэдгийг ойлгосон. 40 литр айраг Архангай явахдаа авчираад цэвэр усны 5 литрийн савнуудад 20-ийг нь хийгээд хөлдөөж орхисон. Цагаан сараар хэрэглээд цаана нь нэг сав үлдсэн юм. Сая 3 сард гаргаж ирээд уусан - үнэн таашаал авч байгаа юмаа, хэ-хэ. Бас цувдай байна. Балкон дээр хоёр цувдай өвлийн турш хөлдүү хэвтээд л байсан. Дулаараад ирэхлээр оруулж ирээд гэдсэн хуушуур хийсэн - идээгүй удсаных ч тэр юмуу янзын. 
Ногоо. Хятад ногоог болж өгвөл хэрэглэхгүйг хичээдэг. Ногоог намар дараад байх онц шаардлага байхгүй л дэ. Зориулалтын зоорьтой хүмүүс жилийн 4 улиралд монгол ногоогоор хүнсний захуудыг таслахгүй байгаа. Гэхдээ байцаа бол хавар тасалддаг юм. Тиймээс байцааг л жоорловол жоорлох юм да. Хэрчээд, ваккуум уутанд хийгээд хөлдөөж орхидог юм билээ. Бас лууван, хүрэн манжин зэргийг хөлдөөсөн. Өвөл цөцгийтэй борщ бас давгүй.
Дээрх бүгдийг энэ жил гүйцэлдүүлсэн. Үнэн хэрэг дээр миний оролцоо гэж юу байхав, эхнэр ээж хоёр л хоёр гэртээ таарсан хэмжээний хүнс ногоо дарах ажлыг амжуулдаг юм. Би яавах, тэрийг нь намар авчирна, хавар дегустатор хийнэ. Одоо хэдэн яс, толгой, өвчүү үлдсэн байгаа. Ойрмогхон тойгны шөл, хяруусласан толгой өвчүү хашаандаа очиж хийнэ дэ. Хөгширч байгаа юм байлгүй, хяруусласан юманд нугасгүй болоод байгаа.

1 comment:

  1. Хэрэгтэй зөвлөгөө, талархаж байна.

    ReplyDelete