28 December 2016

Авилгал

Авилгалын хэрэг илрэх тоолонд иргэд баярладаг. Ганц ч болтугай шаар баригдаж дэ гэж байтал нөгөөх нь ял сонсолгүй гараад ирэх жишээний. Авилгалын хэрэг илэрсэн нь нэг талаас сайн хэрэг боловч нөгөө талаас нь бодож үзвэл түгшүүрийн дохио юм. 
Авилгал бол системийн үзэгдэл. Ийм төрлийн хэрэг гарлаа гэдэг нь бидний систем гажуудалтай, төгс биш байгаагийн илрэл. Авилгачдыг шоронд суулгаж цаазлах нь төдийлөн үр дүнтэй арга биш юм шиг. Хятадад цаазлаад байхад л нөхдүүд нэмж авилгал авч баригдаад байх юм. Битгий шоронд суулгаа гэж байгаа юм биш, зүгээр ийм энгийн аргаар авилгалтай тэмцээд үр дүнд хүрэхэд бэрх гэдгийг л хэлэх гээд байна. Энэхүү хортой үзэгдэлтэй тэмцэхэд гэсгээн цээрлүүлэлт нь зөвхөн нэг бүрэлдэхүүн нь байх ёстой гэж бодогддог. 
Албан тушаалд сайн хүн, халамжит эцэг, журамт эх, мэргэжилдээ толгой цохигч боловсон хүчин, өндөг шиг өөгүй хүн томилогдох албагүй. Томилогддогчгүй. Систем ямар байх ёстой вэ гэвэл албан тушаалд шуналын микроб, улаан хулгайч, хөрөнгийн донтонг томилсон ч гэлээ түүнд хулгай хийх боломж байхгүй байх ёстой юм. Ихэнх хүн хулгайч биш гэдэгт бид итгэдэг, гэхдээ хэтэвчээ ил задгай орхидоггүй. Хараа хяналтгүй орхисон мөнгө олон хүнд "Авчих уу" гэсэн эргэлзээг төрүүлдэг юм. 
Хөрөнгө оруулгын мэдүүлгэ авдаг болсон. Гэвч зальтай нөхдүүд оффшорт мөнгөө байршуулж байгаа нь ойлгомжтой. Мөн бэлэн мөнгөний урсгалыг хянахад хүндрэлтэй байдаг болохоор авилга авагчид цүнхтэй кэшийг илүүд үздэг. Хөрөнгө оруулгын мэдүүлгээр кэшийг барьж авч харагдаач. Нэг авилга авагчийг илрүүлж, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхийн тулд хүчний байгууллагууд асар их хүч хөдөлмөр, хөрөнгө мөнгө зарцуулдгийг бас санах нь чухал. Авилгалыг сайн судалж, түүнтэй тэмцэх хууль эрх зүйн механизмуудыг байнга сайжруулж байх нь чухал. Ямарч албан байгууллагын касс нь сейфэнд байдаг биз дэ? Хэдий чинээ гэмт хэрэгтэнд амар олз олох боломж бага байна, төдий чинээ тэрбээр гэмт үйлдлээс татгалзах магадлал өндөр байдаг. Хувь хүний чанарт найдаад орхиж болохгүй, сайн хүн холиборч хөрөнгө мөнгөний хэрэгт холбогдохыг аль тэр гэхэв. Боломжуудыг хаах хэрэгтэй. Улсаас хөрөнгө мөнгө завших боломжгүй, үгүйдээ завшихад туйлын хүндрэлтэй болгомоор байгаа юм.

No comments:

Post a Comment